Talent ontdekken is een illusie

Ken je BadmintonBoZ al?

Dit is iets wat je deeltalent zou kunnen noemen. Een topspeler komt voort uit de ontwikkeling van heel veel leeftijdsgebonden deeltalenten. Zo'n deeltalent zou je kunnen herkennen op een leeftijd van 9 jaar maar het zegt helemaal niets over het totaal (aan) talent als eindproduct.

Okay, wanneer we dus te maken hebben met deeltalenten, hoeveel zijn er dan en wanneer worden ze zichtbaar? Geen idee, talent ontwikkelt zich via ondoorgrondelijke wegen en is super persoonlijk. Er is geen model dat je kunt kopiëren en wat bij de ene werkt gaat totaal fout bij de volgende. Zelfs bij eeneiige tweelingen kan de talentontwikkeling verschillend zijn.

Is talent in het DNA al bepaald?

Ongeveer 50% van het talent is erfelijk. Je wordt er mee geboren en het is wat het is. Je DNA veranderen om beter te worden is uitgesloten (op dit moment). Wetenschappers hebben ongeveer 150 markers ontdekt in het DNA die direct of indirect verbonden zouden zijn met topsport. Er zijn waarschijnlijk nog veel meer genen die invloed hebben op het talent, er is dus geen sprake van één of een groepje van genen die het talent bepalen. Psycholoog Robert Plomin heeft berekend dat deze genen ieder voor zich 0,02% van het totale talent voor hun rekening nemen. Via een DNA-test gaan we geen talent vinden, daarvoor is het veel te complex.

Om een voorbeeld te geven... Johan Cruijff was een hele goede voetballer, zijn zoon Jordi kreeg 50% van deze voetbalgenen mee. Ook hij werd voetballer en kwam zelfs in het eerste team van Barcelona, maar was bij lange na niet het talent dat zijn vader was. Het pad van ontwikkelen verliep voor beide mannen heel anders. Van het schoffie dat in Amsterdam op straat voetbal speelde tot een kind van rijke ouders waar alles al klaar stond met de beste materialen. Ik zeg niet dat dit het verschil maakte, ik zeg alleen dat er verschil was en dat dit verschil de genen op een andere manier prikkelde.

De juiste combinatie

Er is een samenspel tussen deze markers / genen en sociale invloeden dat bepaalt of het talent er ook echt uit gaat komen. In badminton wordt er vooral gekeken naar de kracht in de jeugd en de spelers die groter en sterker zijn winnen de wedstrijden en worden geselecteerd voor de jeugdselecties. Het is één van de duidelijke deeltalenten die aan een bepaalde periode gebonden zijn, want kinderen ontwikkelen zich nu eenmaal niet allemaal even snel.

Het gebrek aan kracht zal bij deze jeugdspelers andere talentgenen stimuleren. Het zal er namelijk voor zorgen dat ze betere techniek hebben en slimmer spelen. Kracht is een kwestie van tijd en dat is iets wat elke speler zal krijgen naarmate deze ouder wordt. Het is dus een tijdelijk talentvoordeel. Techniek en slimheid (tactiek) is iets wat niet tijdelijk is. Het zal altijd bij je blijven en je zal met deze techniek en spelintelligentie heel snel beter zijn, zodra de kracht ook is ontwikkeld. Krachttalenten vertrouwen op hun kracht en zullen er alles aan doen om dat te verbeteren, de techniek en slimheid staan op de tweede en derde plaats. Hun talent zal snel uitsterven en ze zullen dan ook worden ingehaald door de spelers die deze kracht in hun jeugd misten.

De winnaars van toen zijn de verliezers van later

Een belangrijk element van het hebben van jeugd deeltalent is dat je vaak zal winnen en dus ook minder hard zal hoeven te werken om die overwinning te krijgen. De spelers die via andere markers hun talent moeten ontwikkelen, hebben een lange weg af te leggen naar de overwinning en moeten er vaak heel hard voor werken.

Het verliezen is een motivatie om meer te doen, terwijl het winnen vaak een motivatie is om minder te gaan doen. De shock komt pas wanneer de speler die altijd verloor beter gaat worden en soms de winst gaat pakken van de oude winnaars. Deze hebben nu veel eerder de neiging om op te geven want verliezen is niet leuk. Hard werken is ook niet leuk terwijl de nieuwe winnaars het verliezen zien als hetgeen ze toen winnaars heeft gemaakt en zij hebben voldoende motivatie om nog harder te werken. Verliezen is het wapen van het talent dat wel wil werken. Ze zien verliezen niet als iets slechts en hebben de houding om er van te leren.

Ik verlies nooit: ik win of ik leer.

De test en de X-factor

Op badmintongebied is er in Denemarken een aardige test geweest. Daar werd aan de 10 meest toonaangevende trainers gevraagd welke van de talentspelers over 10 jaar aan de top zouden staan. Nagenoeg niemand had het bij het rechte eind en dit zijn de mensen die in de hele wereld worden erkend als specialisten.

In Duitsland had ik zo nu en dan lange nachtgesprekken met Holger Hasse, de bondscoach in die tijd. We hadden het over talent en het herkennen er van. We waren het er over eens dat dit niet goed te beschrijven was, maar dat veel topspelers wel iets hebben dat hen een talent maakt op het eind en dat noemde Holger de X-factor. Ze hebben iets speciaals dat vaak niet eens met badminton te maken heeft en wanneer je zo'n X-factor kunt ontdekken dan moet je zo'n speler in de gaten houden.