Voetenwerk bij badminton in een notendop

Jij het nieuws, wij een tikkie!

Tijdens de OroDenmark-DGI trainersopleiding hebben wij er de afgelopen jaren veel aandacht aan besteed en dat is gelukkig inmiddels overgenomen door de VBO met een speciale bijscholing verspreid over een langere periode geheel volgens het opleidingssysteem dat wij ook in Denemarken op de OroDenmark-DGI opleiding gebruiken namelijk een klein groepje deelnemers en meerdere docenten.

In een notendop ga ik door de verschillende elementen van het voetenwerk en de gevolgen daarvan op alle andere onderdelen van de training en het spel, alles wat ik doe in mijn training moet getoetst worden aan een heel eenvoudig principe 'past hetgeen we doen in het systeem van tijd en ruimte'. Dit systeem is de basis voor het toetsen van elke goede training en daarmee een voorwaarden voor juiste training. Stel altijd deze vraag: schep ik tijd en ruimte voor mijn eigen spel en neem ik tijd en ruimte weg van mijn tegenstander.

Het voetenwerk staat of valt bij de timing van de split-step of wat we vroeger de voorspanning sprong noemde, er is geen verschil tussen deze twee namen maar splitstep dekt de lading veel beter dan voor spanningssprong. Bij de laatste hebben spelers en coaches de indruk dat ze een sprong moeten maken, dus springen ze eerst omhoog. Eerst omhoog springen voldoet niet aan het systeem van tijd en ruimte want door eerst omhoog te springen verlies je tijd en in dit geval zeer belangrijke tijd want het is de eerste reactie tijd die je verliest. Door te kijken naar de uitvoering van de split-step kan je zien hoever spelers/coaches en zelfs landen zijn in hun technische kennis, want de gevolgen van een verkeerde split-step werkt door in al het daarop volgende voetenwerk.

Er zijn twee type van juiste split-steps namelijk de neutrale en de richting bepaalde split-step, een speler die het spel goed leest en dus kan zien wat de meest logische return van een tegenstander zal zijn maakt op basis van dit inzicht een van deze twee split-steps. Een verkeerde keuze heeft tot gevolg dat de tegenstander tegen de voeten in kan spelen, wanneer dit gedaan wordt sta je vast, dus de positie van de voeten zijn belangrijk in de split-step.Een juiste split-step is een inzakkende beweging, ja gaat dus van een lichte spreidstand naar een iets bredere spreidstand met je voeten zonder dat je lichaam ook maar een klein beetje omhoog komt, je zakt dus enkel en alleen in.

Als de timing van de split-step maar een fractie van een sec. verkeerd is zowel te vroeg of te laat dan is alle inspanning verkeerd geweest. De juiste timing is het inzakken op het geluid van het raken van de shuttle door de tegenstander. Ik ben een voorstander van een iets wat neutrale split-step, bij Nederlandse spelers zie je dat rechtshandige veel te vaak rechts voorstaan wat de spelers zeer vatbaar maakt voor het tegen de voeten in spelen en voor schijnbewegingen.

Na de split-step zijn er een aantal mogelijkheden om tot een optimaal resultaat te komen, als je gekozen heb voor een richting bepaalde split-step en de tegenstander voldoet aan je verwachting over de hoek waarin hij speelt dan heb je tijd en ruimte gewonnen want je heb kunnen voorspellen waar de volgende shuttle gaat komen en je hebt je lichaam in de juiste positie gebracht, je bent nu aan het leiden en niet aan het volgen. Ga er altijd van uit dat je tegenstander slim is en ziet hoe je jouw split-step maakt (als hij niet slim is en het niet ziet is dat alleen maar meegenomen). De tegenstander heeft door dat je een richting bepaalde split-step maakt en hij speelt tegen je voeten in, nu voer je een correctie-step uit. Een correctie-step na een split-step is eigenlijk niets meer dan je richting bepaalde split-step veranderen in een neutrale zonder dat je op nieuwe een split-step uitvoert. Als je een correctie-step heb moeten uitvoeren heb je iets aan tijd en ruimte verloren, maar een goed uitgevoerde correctie-step geeft je de kans weer aan tijd en ruimte te winnen omdat de tegenstander vaak de langste afstand zal moeten lopen als hij tegen de voeten in heeft gespeeld. Niet alleen moet hij/zij de langste afstand lopen er ligt ook nog vaak een groot gedeelte van het veld open als het tegen de voeten in spelen mislukt.

Hiermee komt ook de tactiek om de hoek kijken, je zou dus je voetenwerk kunnen gebruiken om je tegenstander er toe te lokken tegen de voeten in te spelen door juist met opzet een richting bepaalde split-step te maken snel gevolgd door een correctie-step. Door een 'verkeerde' split-step te maken kan je op deze manier juist tijd en ruimte winnen. In dit geval letterlijk beide, want je weet dat je gelijk een correctie-step moet gaan maken dus je kan er snel bij zijn omdat je niet volgt maar juist leid (tijd) EN je tegenstander laat een groot deel van de baan open leggen (ruimte).

Vanuit je split-step in het midden van de baan heb je volgende en leidende manier van voetenwerk naar de beiden hoeken in het achterveld, de volgende manier van bewegen is het geen we het meest zien. Als je volgt dan ben je passief en vaak ook fysiek beperkt in je opties waar je de shuttle heen kunt spelen (tenzij je bij de top 25 van de WR hoort). Het volgend voetenwerk is altijd diagonaal vanuit het midden, bij leidend voetenwerk kom je eerst in de vluchtlijn (flight corridor efficiency) van de shuttle. Het been waar je mee start is bepalend voor welk type voetenwerk je gaat gebruiken. Op de FH kant ga je diagonaal naar de hoek als je eerst met rechts uitstapt of links achterlangs brengt, stap je met links voorlangs over naar de zijlijn dan gebruik je leidend voetenwerk en kom je direct in de lijn van de shuttle. Bij volgend voeten werk ben je nooit in staat lichaam rotatie te gebruiken terwijl je dat bij leidend voetenwerk juist wel kan toepassen.

Dit soort voetenwerk beschrijven we als het nemen van de binnenbocht (leidend voetenwerk) en de buitenbocht (volgend voetenwerk). Het is het meest eenvoudig een binnenbocht te maken op de FH kant vanuit het midden van de baan, Split-step, stap over naar de zijlijn met links, zet rechterbeen naar achter, doe indien nodig een kleine chasse en doe een wisselopsprong. Op de ARH is het effect van verkeerd voetenwerk het meest duidelijk, door een buitenbocht te nemen krijg je een zwaar overhangende ARH met alle gevolgen vandien, je zal bij dit voetenwerk een landing op je ARH krijgen die zwaar tegen het principe van uit en ruimte in gaat. Je zult zien dat de landing resulteert is een harmonica beweging van het lichaam op de eerste plaats staat het bovenlichaam haaks op de heupen en benen, juist omdat je buiten de lijn van de shuttle ben en je via een lichaamscorrectie de shuttle gaat nemen. De landing op je linkerbeen, zal onvoldoende naar achter gericht zijn en je zal dus moeten gaan compenseren om in balans te blijven, je zult je linkervoet veel maar naar buiten gericht neerzetten om het mogelijk te maken zijwaarts door je knieën te kunnen zakken terwijl je bovenlichaam een licht draaiende beweging maakt. Hetgeen dat ik net heb beschreven maakt rapid deceleration totaal onmogelijk, en we verliezen hierdoor enorm veel tijd en ruimte. We zien in de meeste trainingen dat hier totaal geen aandacht aan wordt besteed en het enige antwoord dat je hoord is dat je sneller uit de hoek moet komen (iets wat niet mogelijk is als je er verkeerd ingaat). Mijn standaard antwoord is dat je langzamer uit de hoek moet komen maar er op de juiste manier in moet gaan. De juiste manier is om niet met een stap met rechts of een hink met links moet beginnen maar juist eerst met een correctie-step met links om weer in de lijn van de shuttle te komen (flight corridor efficiency). Dit is als de shuttle longline komt, komt de shuttle van cross blijf je met je lichaam op de cross gericht naar achterlopen, dus pas geen lichaamsrotatie toe, deze komt pas in het slag moment.

Springen in het voetenwerk is ook een element dat sterk is veranderd hoog springen past niet in het principe van tijd en ruimte, als je in de lucht ben kan je niet lopen en verlies je dus tijd. Je wil altijd zo snel mogelijk vloercontact hebben, let er wel op ik heb het hier over enkelspel want in het dubbelspel wordt er wel hoog gesprongen (daar heeft je partner vloercontact als jij in de lucht ben). In het enkelspel maken we dus lange lage sprongen, en ook daar zit nog kwaliteitsverschil in, een sprong waarbij je rechterbeen later op de grond komt dan je linker (ongelijke landing) is minder effectief dan wanneer beide voeten nagenoeg gelijktijdig op de vloer komen. Ook hier geld dat je niet kan lopen als 1 been nog in de lucht is en dus verlies je tijd. Mag je dan NOOIT springen? Natuurlijk wel maar het liefst alleen als een afmaak (killing) slag waarbij je jezelf geen zorgen hoeft te maken over een follow-up.

Het laatste onderdeel van het basis voetenwerk dat ik wil beschrijven is de recovery-step, deze step komt voor in alle hoeken maar ik beperk me tot het net in dit artikel. Het blijkt dat veruit de meeste trainers onvoldoende weten wat een recovery-step is, hoe die correct moet worden uitgevoerd en waarom we hem doen. De recovery-step op de achterlijn is voetenwerk technische gezien en stuk lastiger en ik wil dat liever beschrijven in een apart artikel dat gaat over voetenwerk op een hoger niveau.

Aan het net is er een natuurlijke passieve kant en een natuurlijke actieve kant en dat heeft te maken met de gemiddelde hoogtelijn waar de shuttle wordt genomen, op de BH kant neemt men gemiddeld de shuttle 10 tot 15 cm hoger dan op de FH kant. Tactisch gezien is het dus veiliger een rally op te bouwen over de FH kant aan het net dan op de BH kant, met dit gegeven in de hand weet je dus ook dat als je beide kanten even effectief wil maken je het spelers centrum kan opschuiven naar je FH kant, bij minder goede of jeugdspelers kan dat letterlijk het verplaatsen van het spelers centrum zijn bij betere spelers gaat het vaak alleen maar om een gewichtsverplaatsing naar de FH kant.

De recovery-step zorgt ervoor dat je meer in balans ben aan het net, dat je minder of geen concentrische kracht gebruikt en daarmee dus energie bespaard aan het net, het houdt je lichaam rechtop met het centrum van zwaartekracht veel verder naar achter gericht. Het is de meest optimale manier van rapid deceleration en het gebruik maken van plyometrics.

De recovery-step is in het kort het direct terugtrekken van de voet waarmee je land. De terugtrek beweging is niet maar dan tussen de 5 en 10 cm en wordt gedaan zodra de voet de grond raakt waardoor het geen enkele energie inspanning vereist, dit in tegenstelling van het landen, door/in zakken, voorover buigen en dan vervolgens weer concentrisch terug moeten komen uit deze positie.